Nismo sigurni kada se to tačno dogodilo, ali verujemo da ste i vi primetili Henri Matisse maniju koja već neko vreme vlada Instagramom. Reprodukcije kolaža čuvenog francuskog umetnika odavno su zauzele važno mesto u domovima nekih od najvećih zvezda ove društvene mreže, a karakterišu ih intenzivne boje i nesvakidašnja geometrija. Mada smo jedinstvene kolaže začetnika fovizma zavoleli zbog radosne atmosfere koju unose u svaki životni prostor, oni su zapravo nastali u kasnoj fazi njegovog rada, kada je bio prikovan za krevet i invalidska kolica, i tokom tragičnih istorijskih zbivanja na kraju 30-tih i na početku 40-tih godina prošlog veka (Nemačka okupacija Fracuske, a potom i Drugi svetski rat). U takvim okolnostima Henri je pravio kolaže inspirisane sećanjima iz detinjstva, pre svega na na cirus i pozorište. Razigrani kolaži predstavljaju posebnu fazu u njegovom stvaralaštvu, a tehnika koju je koristio – slikanje makazama, bila je njegov odgovor na specifične životne okolnosti.
Za one koji ne znaju, priča o jednom od najvećih umetnika 20. veka počela je vrlo neumetnički. Henri Matisse najpre je studirao pravo u Parizu, a nakon što je stekao diplomu zaposlio se kao advokatski pripravnik u gradiću Sen Kenten, gde je paralelno krenuo na časove crtanja. Kako je ubrzo shvatio da je umetnost njegov poziv, napustio je stalan posao i vratio se u prestonicu Francuske da se usavršava. Smatra se jednim od začetnika fovizma – stil koji se odlikuje sposobnošću da jednostavnim linijama prikaže emocije, jakim i odlučnim pokretima četkice, te jasnim, kontrastnim bojama, a njegova najpoznatija dela su Otvoren prozor, Žena sa šeširom, Ples…
Kasna faza njegovog stvaralaštva, koja je danas i najpopularnija, počela je 1939. kada se nakon 41. godine braka razveo od supruge. Ubrzo mu je dijagnostifikovan tumor zbog čega mu je urađena kolostoma te je počeo da koristi invalidska kolica. O njemu se sve do smrti brinula Lidija Delektorskaja, njegov bivši model, uz čiju je pomoć stvarao papirne kolaže, nazvane gouaches découpés. Najpoznatija serija iz ovog perioda su Plavi aktovi, koji se smatraju i najboljim primerom tehnike slikanje makazama. Smatra se da oni najvernije pokazuju sposobnost donošenja njegovog smisla za boju i geometriju u novi medijum krajnje jednostavnosti, ali sa razigranom i razdraganom snagom.
Čuveni umetnik objavio je 1947. godine i knjigu Jazz – ograničeno izdanje sa oko stotinu otisaka raznobojnih izreza kolaža praćenih rukom zapisanim mislima. Kao što i sam naslov kaže bio je inspirisan džezom, kao fenomenom jednog novog doba, drugačijeg, urbanijeg i ubrzanijeg, punog nade i života, nakon sumorne ratne katastrofe. Nošen velikom strašću za stvaranjem, on je u knjizi na njemu svojstven način rukom ispisao autorski tekst o džezu. Time je postigao autentičnu evokaciju i utisak linijskog crteža, kao jedne od osnovnih karakteristika njegovog crtačkog rukopisa.
Henri Matisse preminuo je 1954, u 84. godini, a sahranjen je na groblju samostana Notre Dame de Cimiez, u blizini Nice, gde je proveo poslednje godine života.
Tekst: INJournal magazin
Naslovna fotografija: @taylranne
Foto: Instagram
